Βιογραφικό
Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη κι αυτό καθόρισε τη νοσταλγική “ταξιδιάρικη” φύση της, που της επέτρεψε ασταμάτητα ταξίδια σε απέραντες θάλασσες δημιουργικότητας.
Η Μυτιλήνη, σαν σύμβολο ρίζας και επιστροφής, σαν κύκλος συνέχειας μιας αρχέγονης ποίησης και κουλτούρας, σαν πλαίσιο αναφοράς για εξορμήσεις και περιπλανήσεις στον κόσμο της έμπνευσης.
Η Μυτιλήνη, το σπίτι του εαυτού και της ιστορίας της – ένα καράβι γεμάτο όνειρο…
Μετά τον γάμο της, με τον τότε καθηγητή της, Δημήτριο Τριανταφύλλου, μεταναστεύει στον Πειραιά.
Αλλαγή πλαισίου, ζωής, πορείας, τρία παιδιά – “τα καλύτερά μου έργα”, όπως έλεγε τελευταία – με κάποιο αίσθημα ενοχής για την επίγνωση του περιορισμού που θέτει η μητρότητα στα ατίθασα πνεύματα αυτού του κόσμου.
Ο Πειραιάς, με τη φτώχεια, τα βάσανα, τις κοινωνικές πληγές του εκείνης της εποχής, γίνεται για τη Βανιώ ο τόπος της κοινωνικής ανησυχίας και προσφοράς.
Γίνεται μια φιλόξενη έδρα, για το ξεκίνημά της από την ποίηση και την λογοτεχνία στην ανάδυσή της στον ευρύτερο χώρο της τέχνης.
Ξεκινώντας από λέξεις και λυρικά χρώματα, ανακατεύοντάς τα με συναισθήματα και άλλα ανθρώπινα πολύτιμα, η Βανιώ άρχισε να φτιάχνει ποιητικά “πρόσωπα” που ζούσαν και ένοιωθαν κι εκφράζονταν μοναδικά. Προχωρώντας, τα “πρόσωπά” της άρχισαν να γίνονται μορφές, πρώτα σε πηλό, ύστερα μέσα σε πίνακες ζωγραφικής, ύστερα σε πέτρες, ύστερα στα κεραμικά της κεντήματα, ύστερα... ύστερα…
Μια αδιάκοπη πορεία αναζήτησης, εξερεύνησης, έκφρασης, μια ασίγαστη όρεξη για δημιουργία.
Η Βανιώ, πάντα “κυοφορούσα”, πάντα “ετοιμόγεννη”, πάντα με την εξάντληση της ικανοποίησης μπροστά στο έργο – για λίγο, μέχρι να ξαναρχίσει η διαδικασία της ανακάλυψης…
Η επιβολή της ανθρώπινης μοίρας ήταν μια οδυνηρή έκπληξη για την ίδια και για όσους την αγάπησαν και τη φρόντισαν. Αντιστάθηκε, στην αρχή, περνώντας σε μια ακόμα, διαφορετική, έκφραση στη ζωγραφική. Παρ’ όλο που δε μιλούσε για την ασθένειά της, υπογράμμισε στο βιβλίο “Henri Matisse: γραπτά και ρήσεις για την τέχνη”, που διάβαζε τελευταία τα παρακάτω:
“Ψηλά το κεφάλι! Σε τι χρησιμεύει να σκεφτόμαστε τις δυστυχίες μας;
Το μόνο που καταφέρνουμε με αυτό τον τρόπο είναι να τις κάνουμε μεγαλύτερες…
Η απελπισία είναι άχρηστη και επιζήμια”…
… και συζητούσε για το νέο της γλυπτό, που θα έκανε όταν μπορούσε:
“Τα σκεπάρνια” – σύμβολο προσπάθειας κι επιμονής αλλά και μυτιληνιάς αναφοράς στο αδαές, στο απαίδευτο, στο άκαμπτα βλακώδες.
Βυθίστηκε μέσα στους ήχους του τραγουδιού που επίμονα ζητούσε καθώς πλησίαζε η τελική αναχώρηση:
“Θάλασσα πλατειά, σ’ αγαπώ γιατί μου μοιάζεις…”.
Ένα ξόδι τόσο ταιριαστό με τη μοναδικότητά της…
Φανή Τριανταφύλλου
Μάρτιος 2002
Παρουσίαση από τον Νίκο Σηφουνάκη
Το Αιγαίο κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της εικαστικής τέχνης και των πνευματικών επιτευγμάτων της Ελλάδας επιδεικνύοντας έναν έντονο πολιτισμικό πλούτο ήδη από την αρχαιότητα.
Το νησί της Λέσβου, με την ιδιαίτερη γοητεία της, ανάθρεψε και ανέδειξε πολλούς καλλιτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους μέσα στο πέρασμα των αιώνων.
Η Βανιώ, ζωγράφος, γλύπτρια, χαράκτρια και κεραμίστρια είναι μια γνήσια μυτιληνιά με επίγνωση της βαριάς κληρονομιάς της και έντονη παρουσία στον εικαστικό χώρο. Το έργο της πολυσύνθετο και πλούσιο είναι μια κραυγή αγωνίας και ταυτόχρονα μια διαμαρτυρία για τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου μας και τις αξίες που χάνονται. Ανυπότακτη, ατίθαση και ευαίσθητη αφουγκράζεται τους παλμούς του καιρού μας και αντιδρά ζωγραφίζοντας, αποτυπώνοντας παραστατικά τον πόνο, την αγάπη την αγωνία και τον φόβο.
Η παράδοση αλλά και οι σύγχρονες τάσεις είναι παρούσες στο έργο της. Τα υλικά των δημιουργημάτων της είναι ποικίλα. Η πέτρα, το ξύλο, ο πηλός και το μάρμαρο, όλα γήινα υλικά, αποτυπώνουν με μεράκι τους προβληματισμούς της ευαίσθητης δημιουργού και αποδίδουν με ιδιαίτερα εκφραστικό τρόπο ένα εντυπωσιακό εικαστικό αποτέλεσμα.
Τα έργα, τρυφερά και σκληρά συνάμα είναι γεμάτα ανθρώπινες ιστορίες και μεταδίδουν την έντονη συγκίνηση και την υπαρξιακή αγωνία με τολμηρό και δυνατό ύφος οι πίνακες και τα γλυπτά της καταγγέλλουν, αφυπνίζουν, προβληματίζουν και καταθέτουν τη δική τους αλήθεια.
Η αναδρομική έκθεση της Βανιώς, προσφέρει το στίγμα της σύγχρονης πλαστικής δημιουργίας και μας δίνει την ευκαιρία να ανατρέξουμε σε όλη την πορεία του έργου της και να παρακολουθήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η καλλιτέχνιδα εξέλιξε τα εκφραστικά της μέσα παραμένοντας πάντα πιστή και συνεπής στο τολνηρό της πνεύμα.
Νίκος Σηφουνάκης, Υπουργός Αιγαίου
Απρίλιος 2002